Deze week “vieren” we weer de jaarlijkse Dag van de Verpleging. Maar wat blijft het toch jammer dat er zoveel aandacht is voor de zieken- en verpleeghuizen en dat de wijkverpleging een ondergeschoven kindje blijft. En dat terwijl vanuit de overheid en zorgverzekeraars toch juist de boodschap wordt verkondigd dat iedereen eerder naar huis moet en vooral ook zo lang mogelijk thuis moet blijven. Blijkbaar moeten we zelf toch meer slingers en lampjes ophangen. Twee weken geleden was ik op het congres “Dag van de Wijkverpleging” en mocht ik daar samen met José van Dorst een workshop over duale aansturing geven. Gelukkig trof ik daar een enthousiaste groep (aspirant) (wijk)verpleegkundigen en een handjevol managers. En alhoewel de opkomst in mijn beleving groter had mogen zijn (misschien was het de personeelskrapte of post-corona behoudendheid om met veel mensen bij elkaar te komen) het voelde in elk geval goed om er met zijn allen weer eens goed voor te gaan zitten en inspiratie op te doen. Er werd onder andere gesproken over het gebrek aan belangstelling voor de wijk bij zowel mbo- als hbo-studenten en de vermoedelijke oorzaken hiervan. Een van de deelnemers had hier een zeer plausibele verklaring voor. Zij meldde dat haar dochter van 16 jaar (moeder dus werkzaam in de wijk en vader in de GGZ) ook ging kiezen voor jawel…het ziekenhuis. Maar zij vond het niet zo heel vreemd omdat haar dochter tijdens de coronaperiode veelvuldig had liggen bingewatchen en moeder alleen maar programma’s als Grey’s anatomy, Chicago med, new Amsterdam, Diagnosis etc. voorbij zag komen…tja, hoe raak je dan in hemelsnaam nog enthousiast voor de wijk? Dus, gaf zij aan, wordt het hoog tijd voor een kekke serie over de wijk! Via de, die dag veel gebruikte, mentimeter kwamen vervolgens al diverse ideeën voor een titel binnenrollen zoals “GWSW” oftewel “Goede Wijken, Slechte Wijken”, het meer avontuurlijke “Expeditie Wijkzorg”, het langlopende “Onderweg naar (t)huis” en vanuit de mannelijke minderheid zelfs het pikante “Hete mannen onderweg”…hmm, of we daar de juiste doelgroep mee bereiken?
Hoe hilarisch ook, er zat zeker een kern van waarheid in. De wijkverpleging is onderbelicht en wij wijkverpleegkundigen zouden veel meer in dat licht op de barricade moeten gaan staan om te laten zien en horen hoe geweldig ons vak is. Bianca Buurman (Hoogleraar acute ouderenzorg en voorzitter van V&VN) gaf in haar verhaal aan dat we daarnaast vooral ook moeten kijken hoe we de medewerkers die wel voor de wijkverpleging hebben gekozen, kunnen blijven enthousiasmeren en behouden en dat dit eigenlijk een soort optelsom van factoren is. Uit onderzoek blijkt bijvoorbeeld dat wijkverpleegkundigen de mogelijkheid tot loopbaanontwikkeling en uitdaging in het werk als een van de belangrijkste factoren zien die maken dat zij bevlogenheid en werkplezier ervaren. Er is in belangrijke mate behoefte aan professionele ontwikkeling in de vorm van scholing en zeggenschap over het eigen vak. Daarnaast spelen erkenning en waardering een belangrijke rol en ja, natuurlijk is ook het salaris belangrijk.
Bianca’s verhaal beluisterend moest ik steeds denken aan de stappen die Thuiszorg West-Brabant de laatste jaren heeft gezet om juist dat alles te bewerkstelligen. TWB heeft het aangedurfd om de wijkverpleegkundigen hun autonomie terug te geven. José (die samen met Henk Rosendal dit traject heeft ondersteund) en ik hebben tijdens het congres mogen vertellen wat hieraan vooraf ging en wat dit in de praktijk betekent. Welke uitdagingen we zijn aangegaan, wat er goed ging maar vooral ook wat nog beter kan. Dat TWB door het anders organiseren van de wijkverpleegkundige zorg, in de vorm van duale aansturing, loopbaanmogelijkheden en uitdagingen in het werk heeft gecreëerd. Dat dit heeft geleid tot mogelijkheden om jezelf te ontwikkelen en meer zeggenschap over ons eigen vak. De opkomst bij deze workshop was enorm en dat zegt naar mijn idee vooral iets over de behoefte van de wijkverpleegkundigen aan meer zeggenschap.
Bij TWB blijkt de eerste voorzichtige uitkomst van de som dat we (wijk)verpleegkundigen langer behouden, dat er minder sprake is van burn-outs en dat dit leidt naar kwalitatief betere zorg voor onze cliënten. Kijk, en dat gun ik nou elke wijkverpleegkundige!
Afgelopen week heb ik, als patiënt, een aantal dagen in het ziekenhuis doorgebracht. Daar werd ik verpleegd door jonge, enthousiaste (leerling)verpleegkundigen en we raakten in gesprek over de verschillende werkvelden en hun keuze voor het ziekenhuis. Ook hier blijkt dan weer duidelijk dat er onvoldoende en een totaal verkeerd beeld is van het werken in de wijk. Natuurlijk heb ik even gecheckt of zij ook alle ziekenhuisseries bingewatchen en bij sommigen blijkt dit inderdaad wel een inspiratiebron. Conclusie; we moeten onszelf veel meer op diverse platforms laten zien en horen met bijbehorende slingers en lampjes en daarbij naarstig op zoek naar een producent die van “onze wereld” een Netflix bingewatch succes kan maken. Ik heb de verpleegkundigen uit het ziekenhuis in elk geval alvast uitgenodigd om een dagje mee te lopen…
