Ieder jaar in de derde week van september rond Prinsjesdag is het ook Wereld Alzheimer Dag. Dit jaar is dat op 21 september. Elk jaar staat een bepaald thema centraal, dit jaar is dat ‘Samen op pad’. Wat heeft ‘Samen op pad’ te maken met casemanagement dementie? Wel, misschien meer dan je denkt… Ga je mee samen op pad?
Als casemanager dementie begeleid je mensen met dementie en hun mantelzorgers vaak voor langere tijd, soms enkele jaren, maar soms ook voor een kort traject. Als casemanager dementie ga je samen op pad met de persoon met dementie en hun mantelzorgers. Niet alleen de persoon met dementie, maar ook de mantelzorger raken soms verdwaald of weten de weg niet meer. Als casemanager dementie wijs je ze de weg. Ik wil jullie meenemen met Henk en Anne Marie.
We gaan terug naar het voorjaar van 2022. Op vrijdag 11 maart kreeg Henk van de Specialist Ouderen te horen dat hij lijdt aan Alzheimer. Henk is 78 en heeft altijd als vrachtwagenchauffeur gewerkt en maakte daarbij lange dagen. Henk is al 15 jaar met pensioen en sinds zijn pensionering is Henk actief in het vrijwilligerswerk. Samen met zijn oud collega verzamelt hij miniatuur vrachtwagens en gaat hij af en toe naar beurzen om dat ene zeldzame exemplaar te vinden. Anne Marie heeft altijd voor het huishouden gezorgd en de opvoeding van de kinderen kwam meestal op haar schouders terecht.
Henk was altijd erg zelfstandig, dat moest ook wel als vrachtwagenchauffeur. Koken, een klein wasje doen onderweg of een reparatie uitvoeren, Henk draaide er zijn hand niet voor om. De laatste 2/3 jaar brokkelt zijn zelfstandigheid steeds verder af. Henk kan wel veel, alleen het duurt langer en de juiste volgorde, bijvoorbeeld tijdens het koken, gaat soms mis.
Anne Marie vindt het erg lastig om Henk te zien veranderen in een ander persoon door Alzheimer. Jaren wist ze precies wat ze van Henk wel of niet kon verwachten. Nu is het dagelijks een uitdaging en een ontdekkingsreis voor Anne Marie en leidt het regelmatig tot spanningen. Henk en Anne Marie zijn 54 jaar getrouwd en ze wisten precies wat ze aan elkaar hadden. Soms hielp Henk Anne Marie of andersom. Samen konden ze goed praten en ze zochten altijd naar een oplossing die voor hen werkte, maar dat gaat nu anders door de Alzheimer van Henk.
Anne Marie gaat al 54 jaar op een bepaalde manier met Henk om, dat staat niet in een boek of gebruiksaanwijzing. Door de steeds afhankelijk wordende Henk moet Anne Marie haar gedrag en houding aanpassen. Je gedrag of houding aanpassen, wat al 54 jaar zo natuurlijk voelt en bijna op de automatische piloot gaat, dat valt niet mee. Samen beslissingen nemen gaat nog wel, alleen nu op een andere manier.
Als casemanager dementie geef je de partner vaak adviezen over hoe anders om te gaan met de situatie. Ook krijg je als partner een andere rol, je krijgt er de rol van mantelzorger of zorgverlener bij. Veel taken die Henk deed moet Anne Marie deels overnemen of samen met Henk oppakken. Bijvoorbeeld het samen koken wat ze nog steeds in het weekend doen, als ze samen thuis zijn. Henk kan nog prima aardappelen schillen alleen Anne Marie moet alles in kleine stapjes steeds opnieuw uitleggen. Het anders omgaan met, zorgt voor verdriet en boosheid en frustratie, maar gaandeweg zie ik dit als casemanager dementie veranderen naar meer kennis en begrip bij Anne Marie. Niet alleen Anne Marie krijgt een andere rol, maar ook Henk. Je moet waken dat Henk niet maar één rol overhoudt, die van Henk met zijn Alzheimer. Henk gaat nog steeds samen met zijn oud collega op pad naar ruilbeurzen voor miniatuur vrachtwagens. Je ziet de glinstering in zijn ogen als Henk over zijn hobby praat. Als casemanager dementie probeer je de hobby’s zoveel mogelijk te stimuleren. Henk krijgt dan het gevoel dat hij er nog steeds bij hoort en dat is fijn voor Henk.
Als je Alzheimer hebt lijkt het soms voor de buitenwereld of alles stopt of niet meer kan. Veel kan nog wel, alleen de manier waarop moet je aanpassen en dat is lastig voor veel echtparen. Eén van de werkzaamheden als casemanager dementie is dat je mensen begeleid in dit veranderproces. Door Henk en Anne Marie omgangadvies te geven over hoe ze op een andere manier met elkaar om moeten gaan, kunnen ze nog wel samen gezellig kokerellen in de keuken. Als persoon met dementie en als mantelzorger raak je door de Alzheimer soms letterlijk verdwaald of weet je de weg niet meer. Als casemanager dementie help je mensen weer samen op pad. Eén van de mooie en bijzondere kanten aan mijn werk als casemanager dementie.
Wil je meer weten over casemanagement dementie of over dementie zelf neem gerust contact op via casemanagersdementie@twb.nl
